Hoe bepaal je de perfecte ophanghoogte voor een schilderij

Een schilderij ophangen lijkt misschien eenvoudig, maar de juiste hoogte bepalen is vaak lastiger dan je denkt. Hang je het te hoog, dan voelt het los van de ruimte. Hang je het te laag, dan komt het niet goed tot zijn recht. Gelukkig zijn er duidelijke richtlijnen die je kunt volgen. Zo zorg je ervoor dat jouw kunstwerk opvalt én prettig is om naar te kijken.

 

1. De algemene vuistregel

Een van de meest gebruikte richtlijnen is om het midden van het schilderij op ongeveer 145 tot 150 cm boven de vloer te hangen. Dit is de gemiddelde ooghoogte van een staande persoon en wordt vaak toegepast in musea en galerieën.

Waarom deze hoogte?

• Het schilderij is makkelijk te bekijken, zonder dat je hoeft te bukken of omhoog te kijken.
• Het creëert een harmonieuze uitstraling in de ruimte.

Tip: Wil je zeker weten dat deze hoogte bij jou past? Test het met een meetlint en zet een streepje op de muur voordat je gaat boren.

 

2. Hoe ooghoogte je keuze beïnvloedt

De ideale hoogte kan verschillen afhankelijk van de ruimte en hoe je deze gebruikt.

• In de woonkamer: Omdat je hier vaak zit, kan het schilderij iets lager hangen dan de standaardhoogte. Ga op de bank zitten en kijk of het schilderij vanuit deze positie goed in beeld is.
• In een gang of hal: Mensen staan hier meestal. Houd daarom de standaardhoogte van 145 tot 150 cm aan.
• In een eetkamer: Zorg dat het schilderij goed zichtbaar is vanaf de eettafel, zonder dat het te laag hangt.

Handige test: Vraag iemand om het schilderij tegen de muur te houden terwijl jij op jouw gebruikelijke plek zit of staat. Dit geeft direct een goed beeld.

 

3. Ophangen boven meubels

Schilderijen die boven meubels hangen, zoals een bank, dressoir of tafel, vragen om een andere aanpak. Hier zijn enkele richtlijnen:

• Boven een bank: Laat minimaal 20-30 cm ruimte tussen de bovenkant van de bank en de onderkant van het schilderij. Dit zorgt voor een visueel evenwicht.
• Boven een dressoir of tafel: Houd ongeveer 15-20 cm ruimte vrij. Dit voorkomt dat het schilderij ‘op’ het meubel lijkt te staan.
• Boven een bed: Kies voor een rustig werk en laat het minstens 25 cm boven het hoofdeinde hangen.

Tip: Als het schilderij een stuk breder is dan het meubel eronder, voelt de opstelling vaak te zwaar. Zorg dat het schilderij niet breder is dan twee derde van het meubel.

De 2/3-regel: de perfecte maat voor schilderijen boven meubels

De 2/3 regel is een praktische richtlijn voor het ophangen van schilderijen boven meubels.

Wat houdt de 2/3-regel in?

Kies een schilderij dat ongeveer twee derde van de breedte van het meubelstuk eronder beslaat.
Bijvoorbeeld: bij een eettafel van 180 cm breed, werkt een schilderij van 120 cm perfect qua proporties.

Deze regel is ideaal voor schilderijen die worden opgehangen boven:

• Banken
• Bedden
• Dressoirs
• Eettafels
• TV-meubels

De voordelen van de 2/3-regel:

• Visuele balans: Het schilderij voelt natuurlijk aan in verhouding tot het meubelstuk eronder.
• Geen onder- of overkill: Het schilderij is niet te klein om te verdwijnen, en niet zo groot dat het de ruimte domineert.
• Harmonieuze inrichting: Het zorgt voor een samenhangend geheel in je interieur.

Extra tips voor optimale plaatsing

• Houd 30-40 cm ruimte tussen de bovenkant van het meubel en de onderkant van het schilderij voor een luchtige uitstraling.
• Als je meerdere schilderijen naast elkaar hangt, zorg dan voor 5-10 cm tussenruimte.
• Overweeg een panoramaformaat voor brede meubels, zoals een lange bank of eettafel, om de breedte te accentueren.

4. Stapsgewijs ophangen: zo doe je dat

Wil je precies weten hoe je de ophanghoogte berekent? Volg deze eenvoudige stappen:

1. Bepaal het midden: Meet de hoogte van het schilderij en deel dit door twee. Dit is het midden.
   
   Voorbeeld: 
   De hoogte van het schilderij is 60 cm. Deel dit door twee:
   $60\text{cm / }2=\; 30\text{cm}$
   Het midden van het schilderij ligt op 30 cm vanaf de onderkant.
   
   
2. Meet vanaf de vloer: Zet een streepje op 145 cm hoogte vanaf de vloer. Dit is het midden van het schilderij.
   
   Voorbeeld:
   De standaard ooghoogte is 145 cm vanaf de vloer. Dit is waar het midden van het schilderij moet komen. Zet een streepje op de muur op 145 cm.
   
   
3. Houd rekening met het ophangsysteem: Meet de afstand van de bovenkant van het schilderij tot waar het ophangsysteem zit (bijvoorbeeld een koord of haak). Trek dit getal af van de afstand tot het midden van het schilderij. Tel dit vervolgens op bij het streepje dat je in stap 2 hebt gezet.
   
   Voorbeeld:
   Het ophangsysteem zit 10 cm onder de bovenkant van het schilderij. Dit betekent dat de haak niet precies op 145 cm komt, maar hoger moet worden geplaatst.

   Berekening:
   145cm + (30cm − 10cm) = 165cm
   De haak moet in dit geval op 165 cm vanaf de vloer worden geplaatst.

4. Plaats de haak: Zet nu een streepje op de muur waar de haak of schroef moet komen.
   
   Voorbeeld:
   Zet een streepje op 165 cm vanaf de vloer. Dit is het punt waar je de haak of schroef monteert. Als je nu het schilderij ophangt, komt het midden op 145 cm, precies op ooghoogte.

Met deze methode hangt je schilderij altijd recht en op de juiste hoogte.

 

5. Hoogte aanpassen aan de ruimte

Elke ruimte heeft andere functies en verhoudingen, waardoor de ideale ophanghoogte kan variëren.

• Kinderruimtes: In een kinderkamer kun je schilderijen lager hangen, zodat kinderen er zelf van kunnen genieten.
• Trappenhuis: Volg de lijn van de trap en hang schilderijen trapsgewijs. Zorg dat het midden van elk schilderij op ooghoogte blijft voor iemand die de trap op of af loopt.
• Grote muren: Heb je een hoge muur, zoals in een hal? Gebruik grotere schilderijen of combineer meerdere werken in een verticale lijn.

 

6. Persoonlijke voorkeuren en uitzonderingen

Regels zijn handig, maar soms mag je afwijken als dat beter voelt. Hang je schilderij zo op dat jij er blij van wordt. Misschien vind je het mooi om een schilderij wat hoger te hangen in een ruimte met hoge plafonds, of kies je bewust voor een lagere positie in een knusse zithoek.

Belangrijk: Zorg wel dat het schilderij in verhouding blijft met de ruimte en de meubels. Een schilderij dat te hoog of te laag hangt, kan de balans verstoren.

 

Checklist: Ophanghoogte bepalen

Hier is een snelle checklist die je kunt volgen:

• Is het midden van het schilderij rond 145-150 cm boven de vloer?
• Is er voldoende ruimte tussen het schilderij en de meubels eronder (minimaal 15-30 cm)?
• Is de hoogte afgestemd op de functie van de ruimte (zittend of staand bekijken)?
• Klopt de verhouding tussen het schilderij en de muur of meubels?

Door deze punten te checken, voorkom je veelgemaakte fouten en hangt jouw schilderij altijd op de juiste plek.

Met deze tips wordt het ophangen van een schilderij een stuk eenvoudiger. De juiste hoogte zorgt ervoor dat je kunst optimaal tot zijn recht komt en de ruimte een prachtige uitstraling krijgt.